سیستم گیربکس با کلاچ دوگانه چیست و چگونه عمل میکند

کلاچ وسیله ای است که در مجموعه‌های انتقال قدرت کاربرد دارد. درواقع کلاچ مجموعه ای است که مدیریت ارتباط بین بخش تولید نیرو و انتقال قدرت را برعهده دارد. کلاچ با قرار گرفتن در بین موتور و گیربکس ارتباط متغیری را بین این دو بخش برقرار می کند. به گونه ای که در هنگام تعویض دنده به ضریب هایبالاتر یا پایین تر ارتباط شفت بین موتور و گیربکس را قطع می کند و پس از جا جا زدن دنده در ضریب مورد نظر دوباره انتقال نیرو از موتور به گیربکس رامتصل می کند. امروزه گیربکس ها انواع مختلفی را شامل می‌شوند که در دو نمونه کلی می‌توان به گیربکس های دستی و گیربکس های اتوماتیک اشاره کرد.

 گیربکس های دستی که از سیستم های ساده و مرسوم مورد استفاده در بین خودروها هستند، با استفاده از یک پدال در زیر پای راننده به صورت دستی بافشردن پدال توسط راننده ارتباط بین گیربکس و موتور را قطع و دوباره متصل می کند. در گیربکس های اتوماتیک خبری از پدال کلاچ برای تعویض دنده نیستدر این نوع گیربکس ها کار تعویض دنده به صورت خودکار و توسط مبدل گشتاوری انجام می پذیرد. که برخی از این نوع گیربکس ها در کنار تعویض اتوماتیکقابلیت تعویض دستی دنده را نیز دارند. اما در این بین پس از گیربکس های دستی و اتوماتیک نوع دیگری از گیربکس ها نیز گسترش پیدا کرده اند که در بینسیستم های دستی و اتوماتیک قرار می گیرند.این نوع گیربکس ها، معروف به  گیربکس دو کلاچه یا سیستم گیربکس با کلاچ دوگانه هستند. این نوع گیربکس ها دارای مزیت های بیشتری نسبت به دو نمونه دستی و اتوماتیک هستند. در ادامه به بحث و بررسی درباره چگونگی عملکرد گیربکس با کلاچ دوگانهمی‌پردازیم و مزایا و معایب این سیستم را بررسی می کنیم.

عملکرد گیربکس با کلاچ دوگانه  چگونه است؟

 

گیربکس با کلاچ دوگانه و یا گیربکس دوکلاچه که با نام گیربکس DCT( Dual Clutch Transmission)  شناخته می‌شود.در واقع از دو کلاچ در کنار یکدیگر که هر کدام به یک شفت مستقل متصل هستند، استفاده می کند. به این شکل که چرخ دنده های فرد بر روی یک شفت و چرخ دنده های زوج نیز بر روی یکشفت دیگر و نصب می شود. برای مثال در یک خودرو 6 سرعته با گیربکس دو کلاچه، دنده‌های 1،3،5 بر روی یک کلاچ و شفت خارجی قرار می‌گیرند و دندههای 2،4،6 بر روی شفت داخلی و کلاچ دیگر نصب می شود. با توجه به این ساختار در این نوع گیربکس ها ارتباط بین موتور و گیربکس هیچ گاه به طور کاملقطع نمی‌شود و انتقال نیرو به صورت مداوم صورت می پذیرد که همین موضوع، عاملی است که باعث بهتر بودن عملکرد این نوع گیربکس ها می شود.

​ در سیستم گیربکس با کلاچ دوگانه به مانند گیربکس دستی خبری از پدال کلاچ زیر پای راننده نیست و همینطور همانند سیستم گیربکس اتوماتیک مبدلگشتاوری نیز در این نوع گیربکس ها استفاده نمی شود. سیستم گیربکس با کلاچ دوگانه از سیستم های الکترونیکی و هیدرولیکی برای تعویض و جابه جاییدنده ها استفاده می کند. این نوع گیربکس ها از دو نوع صفحه کلاچ استفاده می کنند که به صفحه کلاچ های خیس و خشک معروف هستند. صفحه کلاچهای خشک که از یک سیال مانند روغن در بین صفحات استفاده می‌کند و موجب پایین آوردن اصطکاک و دمای کارکرد می‌شود که در گشتاورهای بالاتر ایننوع صفحات کاربرد بیشتری دارند.

 

 در مقابل صفحه کلاچ خشک از این قابلیت بهره مند نیست و در خودروهای شهری و اقتصادی با گشتاور های پایین تر مورد استفاده قرار می گیرد چراکههزینه‌های تولید و ساخت این نوع گیربکس ها پایین تر می باشد.سیستم گیربکس با کلاچ دوگانه با بهره مندی از این مزیت ها موجب می شود تا انتقال قدرتاز موتور به گیربکس به طور مداوم باشد و از این رو در هنگام تعویض دنده  هیچگونه ضربه و تکانی در خودرو مشاهده نمی‌شود و تعویض های نرم و بی سر وصدایی را انجام می دهد. به دلیل اینکه برای همه دنده ها ارتباط کامل با موتور قطع و دوباره وصل نمی شود، خودرو های بهره مند از سیستم گیربکس با کلاچدوگانه رانندگی لذت‌بخش و روانی را ارائه می‌دهند.

مزایا و معایب سیستم گیربکس با کلاچ دوگانه

 گیربکس با کلاچ دوگانه یا گیربکس دو کلاچه با توجه به انتقال نیرو از موتور به گیربکس بدون قطع شدن و استفاده از دو شفت و کلاچ برای دنده های زوج وفرد موجب تویض دنده آرام‌تر، بی صداتر و بدون ضربه می شود که باعث ایجاد یک رانندگی بدون سر و صدا می ‌شود. همچنین به این دلیل که هیچ اختلالیدر جریان انتقال نیرو از موتور به گیربکس صورت نمی پذیرد شاهد مصرف سوخت پایین تر در این نوع گیربکس ها نسبت به نمونه های دیگر هستیم. در ایننوع گیربکس ها با قرارگیری شیفتر تعویض دنده پشت فرمان می توان تعویض دنده را به صورت دستی انجام داد و رانندگی هیجان انگیزی را تجربه کرد. یکیدیگر از مزایای این نوع گیربکس ها تعویض سریع دنده ها می باشد و در بین تمام نمونه های گیربکس بالاترین سرعت تعویض دنده مربوط به سیستمگیربکس با کلاچ دوگانه می باشد.

 

 

 

 با وجود مزیت های بالای این نوع گیربکس، تنها ایرادی که به این گیربکس های دوکلاچه وارد است، پرهزینه بودن طراحی ، تولید و همچنین سخت و هزینه بر بودن تعمیرات گیربکس به واسطه پیچیده‌تر بودن آنها می باشد. که همین مساله استفاده گسترده از این نوع گیربکس در تمامی خودروها را به چالش میکشد و تنها بر روی خودروهای با کیفیت و با قیمت بالا، شاهد استفاده از سیستم گیربکس با کلاچ دوگانه هستیم.